Doxycycline is een veelgebruikt broedspectrum antibioticum (een middel tegen bacteriële infecties). Doxycycline behoort tot de tetracylinen: een groep antibiotica die ervoor zorgt dat de eiwitproductie van de bacterie onderbroken wordt. Hierdoor zullen de bacteriën sterven en zullen ze zich niet verder kunnen delen, waardoor de infectie als het ware uitdooft. Voor veel bacteriële infecties waar antibiotica voor wordt gegeven is doxycycline de eerste keus. Het middel wordt over het algemeen goed verdragen en kent milde bijwerkingen.
Het middel wordt gemaakt als capsule, tablet en als suspensie voor injectie of infusie. Het middel wordt in Nederland onder de markt gebracht onder de namen Doxy Disp, doxycycline (generiek), Efracea en Vibramycin injectievloeistof.
De geschiedenis van doxycycline
Na de uitvinding van de pencilline (het eerste antibioticum, gebaseerd op schimmels) konden infecties, die voorheen vaak dodelijk waren, makkelijk behandeld worden. De tetracyclines waren een van de eerste antibiotica die ontdekt werden na de introductie van de penicilline. Tetracyclines en de daaraan verwante middelen, zoals het later uitgevonden doxycycline, kennen vele voordelen en werden vanaf de jaren 60 ook veelvuldig gebruikt in de praktijk. Geneesmiddelenfabrikant Pfizer is verder aan de slag gegaan met deze middelen. Onder leiding van onderzoeker Charlie Stephens werd het middel doxycycline uitgevonden. Doxycycline is over het algemeen effectiever dan de andere tetracyclinen en werd door de FDA (Food and Drug Administration) goedgekeurd voor medisch gebruik in 1967. Sindsdien is doxycycline een van de meest gebruikte medicijnen in de klinische praktijk.
Waarvoor wordt doxycycline gebruikt?
Doxycycline wordt gebruikt bij bacteriële infecties aan de luchtwegen, de ogen, de huid, de darmen en de geslachtsorganen. Doxycycline behoort tot de breedspectrum-antibiotica: dat betekent dat het middel gebruikt kan worden tegen een grote hoeveelheid verschillende bacteriën en infecties.
Ziektebeelden waarvoor doxycycline in wordt gezet zijn onder andere de ziekte van Lyme (ook preventief na een tekenbeet), Q-koorts, vormen van malaria, seksueel overdraagbare aandoeningen (onder andere infecties met chlamydia, gonorroe en syfilis), acne en longontsteking. Andere, minder vaak voorkomende, ziektebeelden waarvoor doxycycline wordt voorschreven zijn de pest, anthrax, cholera en tyfus.
Ook wordt doxycycline veelvuldig gebruikt in de diergeneeskunde en veehouderij, als behandeling van ziekte bij dieren of als preventiemiddel tegen infecties.
Voordelen & nadelen van doxycycline
Doxycycline is een van de meest gebruikte antibiotica. Hierdoor is er veel klinische data beschikbaar over het middel, zijn de bijwerkingen en wisselwerkingen met andere middelen en ziektebeelden goed gedocumenteerd en is het dus een veilig middel om te gebruiken.
Het middel is erg effectief tegen een grote hoeveelheid verschillende infecties en bacteriën. Het middel kan ook gebruikt worden ter preventie van infectieziekten, bijvoorbeeld als malariapreventie of na een tekenbeet. Hiernaast is behandeling met doxycycline goedkoop en wordt het middel over het algemeen goed verdragen door de gebruiker. Bijwerkingen zijn meestal beperkt tot lichte ongemakken en de kans op gevaarlijke bijwerkingen is erg klein.
Natuurijk heeft het gebruik van doxycycline ook nadelen. Bij het gebruik van doxycycline dien je uit de zon te blijven. Het middel maakt de huid gevoeliger voor zonlicht, waardoor je sneller zult verbranden. Ook dient de kuur altijd afgemaakt te worden. Ook als de klachten over zijn. Doxycycline mag niet gebruikt worden vanaf 16 weken in een zwangerschap of door kinderen jonger dan 8 jaar: het beschadigt tanden en botten. Ook heeft het middel veel wisselwerkingen met andere medicatie.
Een gevaar bij ieder antibioticum is resistentie. Sommige bacteriën hebben een resistentie ontwikkeld tegen behandeling met doxycycline. Antibiotica moeten daarom alleen gegeven worden als het echt nodig is. Hoewel de resistentiegraad tegen doxycycline nog laag is, dreigt dit in de toekomst te veranderen. Het is dus belangrijk dat je de kuur altijd afmaakt, ook al zijn de klachten verdwenen. Zo voorkom je de ontwikkeling van een resistente infectie, waarbij al vlug zwaardere antibiotica gegeven moeten worden, die meer bijwerkingen hebben en niet altijd even goed werken.
Wat zijn de bijwerkingen van doxycycline?
Veel voorkomende bijwerkingen van doxycycline zijn onder andere hoofdpijn, misselijkheid, maagdarmklachten, schimmelinfecties van mond of geslachtsorganen en gevoeligheid voor zonlicht. Deze bijwerkingen zijn vaak mild en kunnen in het geval van schimmelinfectie makkelijk opgelost worden door het gebruik van een antischimmelmiddel na afloop van de kuur.
Ook is er een beperkte kans op ernstige bijwerkingen. Een allergische reactie kan bijvoorbeeld optreden bij het gebruik van doxycycline. Ook is er een kleine kans op ernstige diarree of een ernstige huiduitslag. De kans op deze bijwerkingen is echter erg klein. Bij ernstige bijwerkingen of huidklachten is het altijd een goed idee medisch advies in te winnen.
