Dementie is een progressieve hersenziekte die tal van cognitieve en neurologische afwijkingen veroorzaakt. Frontotemporale dementie (FTD) is een specifieke vorm van dementie die de frontale en temporale delen van de hersenen aantast. In tegenstelling tot de meest voorkomende vorm van dementie, de ziekte van Alzheimer, treft FTD vaak jongere patiënten en manifesteert de ziekte zich anders. Dit artikel beschrijft wat FTD is, hoe het zich manifesteert en hoe het wordt gediagnosticeerd. We geven ook enkele tips hoe je kunt omgaan met FTD.
1. Wat is frontotemporale dementie?
Frontotemporale dementie is een neurodegeneratieve aandoening die de frontale en temporale delen van de hersenen aantast. De symptomen van FTD kunnen al jaren vóór de diagnose optreden. De ziekte heeft een verwoestend effect op het denkvermogen, het gedrag en de emoties van patiënten en kan leiden tot onvermogen om voor zichzelf te zorgen.
2. Oorzaken van frontotemporale dementie
De exacte oorzaken van frontotemporale dementie zijn nog onbekend. Het erfelijke aspect van FTD is echter in bepaalde gevallen bewezen en de ziekte kan ook veroorzaakt worden door rechtstreeks trauma aan de hersenen, blootstelling aan giftige stoffen of onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen.
3. Soorten frontotemporale dementie
Er zijn drie verschillende types van frontotemporale dementie, elk gekenmerkt door verschillende symptomen en afwijkingen in de hersenen. Het gaat om het gedragsvariant FTD, het semantisch geheugen type en het progressieve niet-vloeiende type.
3.1 Gedragsvariant FTD
De gedragsvariant van FTD treft de frontale lobben van de hersenen en veroorzaakt uitingen van onbegrip, ongepaste sociale interacties en impulsieve handelingen. Patiënten vertonen soms ook tekenen van veranderingen in hun persoonlijkheid en emoties.
3.2 Semantisch geheugen type
Het semantisch geheugen type FTD is gekenmerkt door het langzaam verdwijnen van het vermogen om betekenisvolle taal te produceren en te begrijpen. Patiënten kunnen moeite hebben om bekende voorwerpen te benoemen en hebben vaak problemen bij het begrijpen van taal.
3.3 Progressieve niet-vloeiende type
Dit type van FTD treft het gebied van de hersenen dat betrokken is bij de spraakproductie en het vermogen om te spreken. Patiënten die aan dit type lijden, kunnen ervaren: verminderde spraakproductie, problemen met grammatica, moeilijkheden bij het uitspreken van woorden of zinnen en problemen met het verkeerd interpreteren van intonatie en stemming.
4. Symptomen van frontotemporale dementie
De symptomen van FTD kunnen aanzienlijk verschillen van persoon tot persoon en van type tot type. Er zijn echter enkele gemeenschappelijke symptomen zoals de volgende:
– Veranderingen in persoonlijkheid of emoties
– Snel humeur
– Ongepast gedrag of jargon
– Lange periodes van depressie
– Verlies van sociale vaardigheden
– Verlies van vertrouwen en motivatie
– Taalstoornissen
5. Het diagnosticeren van frontotemporale dementie
Het diagnosticeren van FTD kan een uitdaging zijn. Artsen zullen vaak gesprekken voeren met de patiënt en familieleden of verzorgers en cognitieve tests uitvoeren. MRI- of PET-scans worden vaak gebruikt om de hersenafwijkingen te onderzoeken, en in sommige gevallen kan een cerebrale biopsie worden gebruikt om de diagnose te bevestigen.
6. Behandeling van frontotemporale dementie
Er is momenteel geen remedie voor FTD, maar het is mogelijk om het ziekteverloop te vertragen en de symptomen van de ziekte te behandelen. Het behandelen van FTD is gebaseerd op het type symptomen dat de patiënt vertoont en kan ook een combinatie van medicatie, therapie, en zorg zijn omvatten.
7. Tips voor het verzorgen van een patiënt met frontotemporale dementie
FTD kan een verwoestende ziekte zijn, en het omgaan met patiënten die eraan lijden is geen gemakkelijke taak. Hier zijn een paar tips die kunnen helpen bij de verzorging van mensen met FTD:
– Bepaal een dagelijkse routine met consistentie en voorspelbaarheid
– Wees geduldig en zorgzaam terwijl je routine aanpassingen maakt om te voldoen aan de meest urgente behoeften van de patiënt
– Zorg voor een veilige omgeving en voorkom onnodige stress voor de patiënt
8. Veelgestelde vragen
8.1 Is FTD erfelijk?
Ja, bepaalde mutaties in sommige genen zijn geassocieerd met de ontwikkeling van FTD en kan het van generatie op generatie worden doorgegeven.
8.2 Welke symptomen van FTD zijn specifiek voor de gedragsvariant?
Gedragsvariant FTD-symptomen omvatten impulsief gedrag, stemmingsstoornissen, verlies van empathie en een verandering in persoonlijkheid.
8.3 Wat is het verschil tussen FTD en de ziekte van Alzheimer?
FTD treft vaker jongere patiënten dan de ziekte van Alzheimer, verstoort meestal het sociaal gedrag en verloopt snel, terwijl de ziekte van Alzheimer meestal later in de leeftijd voorkomt en geheugenstoornissen beïnvloedt.
8.4 Is FTD te genezen?
Er is momenteel geen remedie voor FTD, maar er zijn verschillende behandelingen die de symptomen van de ziekte kunnen behandelen.
8.5 Hoe kan ik mezelf beschermen tegen het ontwikkelen van FTD?
Er zijn momenteel geen bewezen preventieve maatregelen die het risico op het ontwikkelen van FTD kunnen verminderen.
