Metoclopramide

Inhoudsopgave

Metoclopramide is een middel tegen misselijkheid en braken. Het voorkomt en verzacht gevoelens van misselijkheid en braken. Het verhoogt de spanning van de sluitspier van de slokdarm en versnelt de peristaltische bewegingen van de maag en darmen. Zo wordt de maag sneller geleegd en is de kans op overgeven kleiner, en voelt de patiënt zich minder misselijk.


Metoclopramide is in Nederland verkrijgbaar onder de namen metoclopramide (in tablet en injectievloeistof) en Primperan (als drank, injectievloeistof en zetpil). Migrafin is een combinatie tussen aspirine en metoclopramide, samen in een tablet.

De geschiedenis van metoclopramide

Metoclopramide werd voor het eerst ontwikkeld in 1964. Na goed onderzoek werd het middel hetzelfde jaar nog toegelaten op de markt, onder de merknaam Primperan. Het middel werd als eerste ontwikkeld voor misselijkheid en overgeven bij ernstige hoofdpijn en migraine, maar werd vlug daarna ook gegeven voor misselijkheid en overgeven bij chemotherapie en radiotherapie. In 1985 kwamen de eerste generieke varianten van Primperan op de markt, waardoor het middel goedkoper en beter verkrijgbaar werd.

In de jaren 80 werd het middel verder onderzocht, nadat sommige patiënten neurologische symptomen ontwikkelden bij het gebruik. Dit heeft er toe geleid dat het gebruik van metoclopramide voortaan aan strengere regels gebonden is: het middel mag maar maximaal vijf dagen achter elkaar gebruikt worden

Waarvoor wordt metoclopramide gebruikt?

Metoclopramide wordt voornamelijk gebruikt als preventiemiddel bij chemotherapie en radiotherapie. Ook wordt het gegeven ter voorkoming van braken na een operatie. Het wordt ook gegeven bij systematische misselijkheid, bijvoorbeeld door zwangerschap of migraine.

Metoclopramide mag niet gebruikt worden in combinatie met middelen voor de ziekte van Parkinson, antidepressiva en andere middelen met een gele sticker. Deze middelen bevorderen de slaperigheid en sufheid en versterken elkaars werking.

Metoclopramide wordt ook gebruikt in de veterinaire geneeskunde, ter voorkoming van overgeven bij honden en katten. Ook wordt het middel aan konijnen gegeven.

Voordelen & nadelen van metoclopramide?

Metoclopramide is een zeer effectief middel tegen misselijkheid en braken. Vooral voor veel kankerpatiënten heeft metoclopramide de chemokuren en andere behandelingen dragelijker gemaakt. Het middel mag ook kortdurend gebruikt worden tijdens de zwangerschap voor ernstige ochtendmisselijkheid.

Metoclopramide mag maar maximaal 5 dagen achtereen gebruikt worden, wegens risico op neurologische klachten en bewegingsstoornissen. Wegens het risico op sufheid is autorijden niet verstandig gedurende het gebruik.

Kinderen onder de 1 jaar mogen het middel niet gebruiken. Mensen met epilepsie, Parkinson en bloedingen in de maag of darmen mogen metoclopramide ook niet gebruiken, omdat het middel niet goed werkt bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Ook kan het epileptische aanvallen uitlokken.

Bijwerkingen van metoclopramide

Metoclopramide kent in tabletvorm, bij beperkt gebruik (maximaal vijf dagen achter elkaar) weinig grote risico’s. Slaperigheid en diarree komen frequent voor bij gebruik. Soms treden ernstigere bijwerkingen op, zoals overgevoeligheid of bepaalde hartafwijkingen of hartklachten. Ook kunnen neurologische stoornissen optreden. Daarom mag het middel nooit langer dan 5 dagen achtereen gebruikt worden.

De injectie metoclopramide heeft meer risico’s. Er is risico op ernstige hartreacties op het middel. De injectie dient dus alleen in een ziekenhuis gegeven te worden.