Paroxetine is een antidepressivum: een middel tegen depressie en andere psychische aandoeningen. Paroxetine behoort tot de SSRI’s. In het Nederlands staat dit voor selectieve serotonine heropname-remmer. Deze middelen zorgen ervoor dat de heropname van serotonine in het brein wordt geremd. Serotonine is een neurotransmitter (een overdrachtsstof in de hersenen die zenuwimpulsen overdraagt). Serotonine speelt een belangrijke rol in de stemming, het libido, eetlust, slaap, geheugen en de verwerking van pijnprikkels.
Paroxetine is in Nederland op de markt onder de namen Seroxat en paroxetine, als suspensie voor injectie en tablet.
De geschiedenis van paroxetine
Voor de ontdekking van SSRI’s, was de enige keus voor patiënten met depressie een TCA of MAO-remmer. Deze antidepressiva hebben veel bijwerkingen en worden niet altijd even goed verdragen door de patiënt. Ook kunnen deze middelen toxisch zijn op lange termijn (schade aan het hart) of dient er een speciaal dieet bij gevolgd te worden (bij MAO-remmers).
Door onderzoek naar deze middelen werden al snel nieuwe theorieën voor de oorzaak van depressie opgesteld. Een van die theorieën is de serotonine-theorie, die zegt dat de neurotransmitter serotonine invloed heeft op depressie. Uit onderzoek werd een nieuwe klasse antidepressiva ontwikkeld: de SSRI’s. Deze middelen remmen de heropname van serotonine en hebben minder bijwerkingen dan de oude vormen van antidepressiva. Paroxetine is nog steeds een van de meest gebruikte SSRI’s.
Waarvoor wordt paroxetine gebruikt?
Paroxetine wordt gebruikt als een van de eerste-keuzemiddelen voor depressie, angst- en paniekstoornissen (ook voor gegeneraliseerde angststoornis, sociale fobie en agorafobie), obsessieve-compulsieve stoornis en posttraumatische stressstoornis.
Bij veel van deze aandoeningen zijn SSRI’s (en SNRI’s, middelen die op SSRI’s lijken) de eerste keus in medicamenteuze behandeling. Ze werken goed en worden over het algemeen goed verdragen. Andere antidepressiva, zoals TCA’s en MAO-remmers kennen meer bijwerkingen en worden enkel gebruikt wanneer een SSRI niet goed werkt.
Voordelen & nadelen van paroxetine?
De voor- en nadelen van paroxetine, en andere psychofarmaca, zijn omstreden. Tegenstanders beweren dat ze niet werken, en zelfs gevaarlijk kunnen zijn. Dit is echter niet waar. SSRI’s zijn veelgebruikte middelen en iedere wisselwerking en bijwerking is goed gedocumenteerd, door jarenlang gebruik en ervaring.
De meeste patiënten verdragen paroxetine goed. Met een goede dosering voelen patiënten zich na enkele weken beter. Ze kunnen weer deelnemen aan hun dagelijkse leven, en ervaren minder angsten en een verbeterde stemming. Voor veel patiënten maakt een middel als paroxetine een groot verschil in hun leven en biedt het middel een extra steuntje in de rug om te beginnen met psychotherapie.
Helaas zitten er ook nadelen aan paroxetine. Hoewel de bijwerkingen niet zo heftig zijn als bij de oudere antidepressiva, treden er nog geregeld bijwerkingen op. Ook is paroxetine niet zonder meer te gebruiken tijdens de zwangerschap en borstvoeding. Paroxetine is in principe niet geschikt voor kinderen.
Het duurt even voordat paroxetine werkt. Het kan soms enkele weken duren voor een optimale spiegel is bereikt. Tijdens deze beginperiode kunnen klachten soms zelfs ernstiger worden: er zijn zelfs suïcidale gedachten en agressie gemeld. Bij sommige patiënten werkt paroxetine helemaal niet. Zij moeten dan een ander middel uitproberen.
Hiernaast kunnen ontwenningsverschijnselen optreden wanneer de patiënt met het medicijn stopt. De patiënt voelt zich ziek en krijgt elektrische sensaties in het hoofd, en kan zijn of haar emoties moeilijker controleren. Daarom is het belangrijk paroxetine af te bouwen in samenspraak met de arts, en de dosering langzaam te verminderen.
Bijwerkingen van paroxetine
Vooral in de eerste paar weken van het gebruik kunnen er milde bijwerkingen optreden. Denk dan aan trillingen en een verhoogde spierspanning, een onrustig of beklemmend gevoel, duizeligheid, misselijkheid, moeheid en seksuele stoornissen, zoals een verminderd libido of het niet kunnen krijgen van een erectie.
Ernstige bijwerkingen komen zelden voor bij dit middel. Een ernstige bijwerking van SSRI’s is het serotonine-syndroom. De kans hierop neemt toe als je andere middelen of drugs gebuikt die ook invloed op de serotonine-spiegel hebben. Deze bijwerking is echter erg zeldzaam.
