Bij artritis heb je last van ontstekingen in je gewrichten. Dit zorgt voor pijn, stijfheid en nog meer vervelende klachten. Het komt voor op alle leeftijden en bij zowel mannen als vrouwen.
Artritis, reuma of artrose?
Dit artikel gaat over de aandoening reumatoïde artritis (RA). In de volksmond gewoon artritis genoemd. De naam reuma wordt ook gebruikt ook deze ziekte, maar reuma is eigenlijk een bredere naam. Er zijn namelijk meerdere reumatische aandoeningen, waarvan artritis er één is.
Artrose is een andere reumatische aandoening, die nogal eens verward wordt met artritis. Dat is niet zo vreemd: de naam en de symptomen lijken op elkaar. Toch zijn het echt verschillende aandoeningen, met verschillende oorzaken.
Wat zijn de symptomen van reumatoïde artritis?
Artritis heeft duidelijke symptomen. De ontstekingen in je gewrichten kunnen er namelijk voor zorgen dat:
- Je gewrichten pijnlijk aanvoelen
- Je gewrichten opzwellen en warm aanvoelen
- Je gewrichten stijf worden
- Je minder goed kan bewegen
Daarnaast kan je ook last krijgen van:
- Zwakke spieren
- Stijve spieren
- Ontstoken slijmbeurzen
- Ontstoken pezen en/of peesaanhechtingen
Moe
Verder hebben veel artritispatiënten last van vermoeidheid. De gewrichtsontstekingen kunnen vermoeidheid namelijk in de hand werken. Daarnaast kan de vermoeidheid ook veroorzaakt worden door artritismedicijnen of doordat je ’s nachts minder goed slaapt door de pijn.
Wat is de oorzaak van reumatoïde artritis?
Bij reumatoïde artritis (RA) is er sprake van ontstekingen aan de gewrichten. Normaal zijn ontstekingen een reactie van je lichaam op ongewenste indringers zoals bacteriën en virussen. De ontstekingen zijn dan nodig om je lichaam te beschermen. Ook als je lichaamsweefsel beschadigd wordt, kan er een ontstekingsreactie ontstaan.
Op hol geslagen immuunsysteem
Bij artritis hebben de ontstekingen geen “echte” oorzaak. Artritis is namelijk een auto-immuunziekte. Bij een auto-immuunziekte valt je immuunsysteem je eigen lichaamsweefsel aan. Het ziet je eigen cellen namelijk als gevaarlijke indringers, die uitgeschakeld moeten worden. Je zou kunnen zeggen dat het afweersysteem op hol is geslagen.
Bij deze aanvallen van het immuunsysteem komen ontstekingseiwitten vrij. En daardoor ontstaan de ontstekingen in de gewrichten.
Wisselend verloop
Reumatoïde artritis kan heel plotseling beginnen, maar ook juist sluipend. Dit verschilt enorm per persoon. Ook wisselen periodes met veel pijn en klachten zich af met periodes waarbij je weinig of zelfs helemaal geen last van je reumatoïde artritis hebt.
Compleet genezen is zeer moeilijk, artritis wordt als een chronische ziekte gezien.
Erfelijkheid
Reumatoïde artritis kan “in de familie zitten” oftewel vaker voorkomen in bepaalde families. Het is echter niet erfelijk. Dat het in sommige families vaker voorkomt, komt waarschijnlijk doordat er erfelijke factoren zijn die een wat hoger risico op artritis geven. Dit weten we echter nog niet precies.
Artritis en roken
Roken kan je risico op artritis flink verhogen, in vergelijking met mensen die niet roken. Ook kan roken ervoor zorgen dat artritismedicatie minder goed werkt. Stoppen met roken is altijd aan te raden.
Hoe weet je of je reumatoïde artritis hebt?
Als je klachten hebt die op artritis lijken, raden we je aan om naar de huisarts te gaan. Die kan middels onderzoeken achterhalen of het om artritis of een andere aandoening gaat. Bij deze diagnose wordt gebruik gemaakt van lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek en röntgenfoto’s.
Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek wordt er gekeken of er ontstekingsverschijnselen zijn aan gewrichten en/of pezen. Ook kijkt de arts of je gewrichten bewegelijk of stijf zijn.
Bloedonderzoek
Als je ontstekingen in je lichaam hebt, is dit duidelijk terug te zien in je bloed. Aangezien artritis bestaat uit gewrichtsontstekingen, is deze aandoening ook goed op te sporen met een bloedonderzoek. Naast de ontstekingswaarden, wordt ook gekeken naar bepaalde antistoffen die op een reumatische aandoening kunnen wijzen.
Röntgenfoto’s
Om nog meer duidelijkheid te krijgen, kan je arts röntgenfoto’s laten maken. Hiermee kan worden achterhaald of er sprake is van afwijkingen aan de gewrichten.
Hoe verloopt de ziekte?
Het is heel lastig om iets over het verloop van reumatoïde artritis te zeggen. Hoeveel last je ervan hebt, kan enorm wisselen. Ook verloopt de ziekte bij iedereen anders. Medicijnen kunnen helpen om de klachten onder de duim te houden.
Hormonen
Een van de factoren die invloed hebben op het verloop van artritis, is je hormoonhuishouding. Vooral bij vrouwen is dit duidelijk te merken. Zo hebben zwangere vrouwen bijvoorbeeld vaak veel minder last van hun artritisklachten. De hormonen kunnen ook een negatieve invloed hebben: bij veel vrouwen nemen de artritisklachten toe tijdens hun menstruatieperiode en ook tijdens de overgang. De link tussen hormonen en artritis is nog niet goed verklaren.
Stress
Daarnaast wordt het verloop ook beïnvloed door stress. Ervaar je veel of langdurig stress, dan kan dit voor een flinke toename van je artritisklachten zorgen.
Welke risico’s brengt reumatoïde artritis met zich mee?
Reumatoïde artritis is op zichzelf al een erg vervelende aandoening, maar daar blijft het niet bij. Het kan ook je risico op andere ziektes verhogen. Hart- en vaatziektes zijn hier een belangrijk voorbeeld van.
Hart- en vaataandoeningen
De gewrichtsontstekingen zorgen voor een grote kans op hart- en vaatziektes, in vergelijking met mensen die geen reumatoïde artritis hebben. De ontstekingen kunnen namelijk schadelijk zijn voor je vaatwanden. Heb je reumatoïde artritis, dan is het extra belangrijk om andere risicofactoren van hart- en vaatziektes te beperken. Deze risicofactoren zijn bijvoorbeeld:
- Overgewicht en obesitas
- Diabetes
- Roken
- Een te hoge bloeddruk
- Een te hoog cholesterolgehalte in je bloed
Je arts kan je uitleg geven over je risico en hoe je dit zoveel mogelijk kan beperken.
Extra complicaties
Reumatoïde artritis kan naast de standaard klachten ook voor extra complicaties zorgen. Lang niet alle artritispatiënten krijgen hier last van, maar het is wel belangrijk om in de gaten te houden. Voorbeelden van deze complicaties zijn:
Peesruptuur
Bij reumatoïde artritis is er een redelijke kans dat er naast gewrichten ook pezen ontstoken raken. Bij een langdurig ontstoken pees, stijgt het risico dat er een scheur(tje) in de pees ontstaat. Dit hoeft geen pijn te doen. Je kan het herkennen doordat je je gewricht niet meer goed kan bewegen.
Zenuwaandoeningen
Hierbij zorgt druk van buitenaf ervoor dat een zenuw geïrriteerd raakt. Als dit lang duurt, kunnen er van uitvalsverschijnselen optreden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het carpaaltunnelsyndroom (CTS) in de pols.
Carpaaltunnelsyndroom
Hierbij is er sprake van een ontsteking in de pols (in de peesscheden om precies te zijn). Deze ontsteking zorgt voor een zwelling, waardoor er druk komt te staan op de zenuw in de pols. Dit is meestal te herkennen aan tintelingen in je wijs-, middel-, en ringvinger. Ook kan je minder gevoel in je vingers krijgen. Wordt dit niet tijdig behandeld? Dan kunnen er uitvalsverschijnselen optreden. Als je op tijd naar je arts gaat, is het carpaaltunnelsyndroom echter goed te behandelen.
Osteoporose (botontkalking)
Artritis kan osteoporose in de hand werken. Het wordt dan secundaire osteoporose genoemd. Bij osteoporose worden je botten brozer en zwakker. Het risico op botbreuken neemt daardoor toe. Lichaamsbeweging kan helpen om de kans op osteoporose te beperken. Behandeling met corticosteroïden vergroot het risico juist.
Hoe wordt reumatoïde artritis behandeld?
Bij de behandeling van artritis spelen medicijnen de hoofdrol. Deze medicijnen zijn gericht op het verminderen van de ontstekingen. Omdat er bij reumatoïde artritis sprake is van een overactief immuunsysteem, kan er ook medicatie voorgeschreven worden die je immuunsysteem afremt. Verder worden ook vaak pijnstillers geslikt welke vallen onder de klasse NSAIDs.
Fysio en reumaverpleegkundige
Naast medicijnen nemen, kan je ook bij een fysiotherapeut terecht. Deze helpt je met oefeningen om je gewrichten soepel te houden. De oefeningen kunnen ook gericht zijn op het behouden van je spierkracht. Verder zijn er speciale reumaverpleegkundigen die je kunnen adviseren over het leven met reumatoïde artritis.
Alternatieve behandelingen
Er zijn verschillende alternatieve behandelingen voor artritis. Bijvoorbeeld een speciale reumakuur van een paar weken of een speciaal dieet. Alternatieve behandelingen kunnen effectief zijn, maar overleg wel altijd eerst met je arts. De behandelingen kunnen namelijk invloed hebben op je medicatie.
