Een somatoforme stoornis is een mentale aandoening waarbij een patiënt lichamelijke symptomen ervaart zonder duidelijke fysieke oorzaken. De symptomen zijn vaak chronisch, complex en veranderen gedurende de tijd. Deze aandoening kan leiden tot aanzienlijke problemen op het gebied van sociaal functioneren en kan ook de kwaliteit van leven van de patiënt aanzienlijk beïnvloeden. Deze aandoening is echter behandelbaar. Dit artikel gaat in op wat een somatoforme stoornis is, de symptomen ervan, de diagnose, de behandelingsopties en de levensstijlveranderingen die iemand met deze aandoening kan maken voor beter herstel.
Wat is een somatoforme stoornis?
Een somatoforme stoornis wordt ook wel somatische-symptoomstoornis genoemd en wordt gekenmerkt door een aanhoudende focus van het individu op fysieke symptomen, die niet kunnen worden toegeschreven aan een bekende of gedocumenteerde medische aandoening. Dit betekent dat iemand met deze aandoening volledig overtuigd kan zijn dat er iets fysiek mis is met hen, ondanks dat artsen geen duidelijke oorzaak van de symptomen kunnen vinden.
Symptomen van een somatoforme stoornis
De symptomen van somatoforme stoornissen zijn vaak niet-specifiek. Het kunnen onder andere maag-darmklachten, hoofdpijn, vermoeidheid, pijn op de borst, en duizeligheid zijn. Dit maakt het vaak moeilijk voor artsen om een diagnose te stellen. Hieronder zijn enkele symptomen die vaak geassocieerd worden met deze stoornis:
Overmatige bezorgdheid over lichamelijke symptomen
Iemand met een somatoforme stoornis maakt zich voortdurend zorgen over zijn of haar fysieke toestand en kan zich overmatig bezighouden met lichamelijke processen. Zelfs een lichte pijn kan worden geïnterpreteerd als een teken dat er iets ergs aan de hand is.
Ernstige lichamelijke klachten
Iemand met deze stoornis kan ernstige of aanhoudende lichamelijke klachten hebben, zoals buikpijn of hoofdpijn, die niet volledig kunnen worden verklaard door een medische aandoening.
Continu piekeren over de eigen gezondheid
Iemand met deze aandoening kan zich overmatig bezighouden met zijn of haar gezondheid en alles wat daarmee te maken heeft, zoals het bezoek aan de arts of de inname van medicijnen.
Vermijden van activiteiten
Personen met somatoforme stoornis kunnen bepaalde activiteiten vermijden uit angst dat deze hun symptomen zullen verergeren.
Veelvuldig ziekenhuisbezoek
Een persoon met een somatoforme stoornis kan de drang voelen om verschillende medische specialisten te bezoeken om hun symptomen te laten onderzoeken en behandelen.
Diagnose van een somatoforme stoornis
In sommige gevallen kan het moeilijk zijn om de symptomen van een somatoforme stoornis op te sporen, waardoor de diagnose soms lang op zich laat wachten. Artsen zullen in eerste instantie uitgebreid onderzoek doen naar mogelijke fysieke oorzaken voor de klachten en wanneer deze niet worden gevonden, kan de arts de patiënt verwijzen naar een psycholoog of een psychiater, die de patiënt verder zal onderzoeken.
Er is geen enkele test die onomstotelijk kan bewijzen dat iemand lijdt aan een somatoforme stoornis, dus de definitieve diagnose is vaak gebaseerd op de medische en mentale geschiedenis van de patiënt en het onderzoeken van andere mogelijke fysieke aandoeningen.
Behandeling van een somatoforme stoornis
De behandeling van de somatoforme stoornis richt zich op het veranderen van de overtuigingen en percepties van de patiënt over hun fysieke symptomen en op het verbeteren van hun kwaliteit van leven. De behandelingsopties kunnen bestaan uit psychotherapie, medicatie en verschillende soorten alternatieve therapieën.
Psychotherapie
Er zijn verschillende soorten psychotherapie beschikbaar voor patiënten met somatoforme stoornissen. Een veelgebruikte behandeling is cognitieve gedragstherapie, waarbij de patiënt leert om zijn of haar denken te veranderen. Ook mindfulness-therapie of andere vormen van psychologisch onderzoek kunnen waardevol zijn bij de behandeling van de somatoforme stoornis.
Medicatie
Sommige medicijnen, zoals angstremmers of antidepressiva, kunnen nuttig zijn bij de behandeling van somatoforme stoornissen. Antidepressiva kunnen bijvoorbeeld helpen bij het verminderen van angst en spanning, terwijl ontspanningsmedicijnen de patiënt helpen bij het verlichten van spierpijn en andere lichamelijke klachten.
Alternatieve therapieën
Er zijn verschillende alternatieve behandelingen beschikbaar om patiënten met somatoforme stoornissen te helpen bij hun herstel. Deze behandelingen, zoals acupunctuur, osteopathie of tai-chi, kunnen de patiënt helpen bij het verminderen van pijn, het verbeteren van de circulatie en het ontspannen van de spieren.
Levensstijlveranderingen
Naast de behandeling zoals hierboven beschreven, kunnen mensen met deze aandoening ook levensstijlveranderingen doorvoeren om hun symptomen te verminderen. Hieronder zijn enkele van deze veranderingen:
Lichaamsbeweging
Regelmatig sporten of bewegen kan helpen bij het verbeteren van de stemming en spierontspanning, wat kan helpen bij het verminderen van lichamelijke klachten.
Ontspanningstechnieken
Ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen of yoga kunnen helpen bij het verminderen van spanning en het verbeteren van de circulatie.
Dieet
Een gebalanceerd dieet kan helpen bij het verminderen van maag- en darmklachten en andere lichamelijke klachten.
Conclusie
Een somatoforme stoornis kan angstaanjagend en slopend zijn voor iedereen die eraan lijdt. Het goede nieuws is echter dat er behandelingsopties beschikbaar zijn om te helpen bij het managen van de symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Door middel van psychotherapie, medicatie, alternatieve therapieën, en goede levensstijlveranderingen, kunnen mensen met een somatoforme stoornis hun klachten onder controle krijgen en beter leven.
Veelgestelde vragen
1. Is een somatoforme stoornis hetzelfde als hypochondrie?
Hoewel sommige symptomen van hypochondrie vergelijkbaar zijn met die van een somatoforme stoornis, verschillen ze op belangrijke punten. Bij hypochondrie richt de patiënt zich op een specifieke medische aandoening, terwijl bij een somatoforme stoornis de patiënt zich richt op algemene, niet-specifieke lichamelijke klachten.
2. Kan een somatoforme stoornis worden genezen?
Hoewel er nog geen genezing is voor de somatoforme stoornis, zijn er behandelingsopties beschikbaar die kunnen helpen bij het beheersen van de symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven van de patiënt.
3. Kunnen levensstijlveranderingen helpen bij de behandeling van somatoforme stoornissen?
Ja, levensstijlveranderingen zoals regelmatige lichaamsbeweging, ontspanningstechnieken, en het aanpassen van je dieet kunnen allemaal helpen bij het verminderen van lichamelijke klachten.
4. Kan somatoforme stoornis leiden tot depressie of angststoornissen?
Ja, somatoforme stoornis kan leiden tot angst en depressieve symptomen bij sommige patiënten. Het is belangrijk om met uw arts of psycholoog te praten over eventuele bijkomende symptomen die u ervaart.
5. Welk soort arts kan helpen bij de behandeling van somatoforme stoornissen?
Een psychiater of een psycholoog die bekend is met somatoforme stoornissen, is vaak de beste keuze voor behandeling en begeleiding van deze aandoening. Het is belangrijk om te zoeken naar een professionele deskundige die u hierbij kan helpen.
