Toxoplasmose is een infectieziekte en wordt ook wel eens de kattenziekte genoemd. Zoals de naam al verraad, wordt de ziekte verspreid door katten maar je kan er ook in contact mee komen door het eten van besmet onbereid vlees en rauwe ongewassen groenten.
Wat is toxoplasmose?
De kattenziekte wordt veroorzaakt door de eencellige parasiet Toxoplasma gondii. Het zijn vooral katten die besmet raken met deze parasiet, maar ook andere dieren kunnen gastheer zijn. Een kat kan geïnfecteerd raken door het eten van een besmette prooi, zoals bijvoorbeeld een muis. De parasiet plant zich voort in de dunne darm van de kat en de nieuwe eitjes komen via de uitwerpselen dan weer in de buitenwereld terecht.
Als mens kan je besmet raken met toxoplasmose door bijvoorbeeld de kattenbak schoon te maken, besmet water te drinken, ongewassen groenten en rauw vlees te eten. De ziekte is niet rechtstreeks overdraag van mens tot mens. Je geneest spontaan van toxoplasmose.
Toxoplasmose is de meest voorkomende infectieziekte, veroorzaakt door een parasiet, bij de mens. Hoe frequent het voorkomt, is afhankelijk van land tot land. Dat heeft te maken met verschillende omgevingsfactoren zoals hygiëne, landbouwmethoden en het aantal katten.
Zwangere vrouwen en dames met een kinderwens worden getest op toxoplasmose, omdat de ziekte gevaarlijk is voor de foetus. De ziekte is op zich niet gevaarlijk, maar wél als je zwanger bent. Slecht 20% van de zwangere vrouwen is ooit besmet geraakt met de parasiet. Zij moeten dus niet meer opletten tijdens de zwangerschap, want ze zijn beschermd tegen de ziekte.
Wat zijn de symptomen van toxoplasmose?
Een besmetting met toxoplasmose gaat meestal onopgemerkt voorbij. Je kan soms wel vage klachten ervaren zoals moeheid, lusteloos zijn, opgezwollen klieren in de nek, lichte koorts of huiduitslag. Soms kan het ook zijn dat de lever of milt vergroot zijn.
Als je een immuunstoornis hebt, kan de infectieziekte ergere symptomen veroorzaken. Zo kan je bijvoorbeeld een hersenontsteking oplopen.
Zoals hierboven reeds uitgelegd, is toxoplasmose ook gevaarlijk voor zwangere vrouwen. Besmetting met de parasiet kan voor een miskraam zorgen of voor afwijkingen bij de baby. De ernst van de besmetting is ook afhankelijk van het stadium van de zwangerschap:
- In het eerste trimester kan infectie met toxoplasmose zorgen voor zeer ernstige aangeboren afwijkingen zoals blindheid, afwijkingen aan de hersenen, ontwikkelingsstoornissen en doofheid. Als je in het derde trimester besmet raakt, treden de symptomen van de ziekte pas op na de geboorte van de baby. De symptomen zijn vergelijkbaar met deze van een gezonde persoon (lichte koorts, huiduitslag, vergrootte lever, …).
Hoe behandel je toxoplasmose?
Toxoplasmose geneest vanzelf bij gezonde mensen. Meestal zijn er geen symptomen waardoor je vaak onopgemerkt besmet bent. Een behandeling is dus niet nodig.
Personen met een immuunziekte hebben wel een behandeling nodig. Zij krijgen hiervoor een combinatie van antibiotica toegediend. Ook zwangere vrouwen krijgen deze behandeling om het risico op besmetting van de baby zoveel mogelijk te verminderen.
Hoe kan je toxoplasmose voorkomen?
Om besmetting met toxoplasmose te vermijden, kan je best de volgende voorzorgsmaatregelen nemen:
- Eet geen rauw vlees en koude groenten
Zorg ervoor dat je jouw eten voldoende verhit, maar je eten invriezen tot -20°C helpt ook. Je moet oppassen met steak, gerookt of gemarineerd vlees en barbecue. - Was rauwe groenten
In de zomer kan een lekker slaatje wel smaken. Was je rauwe groenten dus goed, want dat vermindert het risico op besmetting. - Pas op bij het eten op restaurant
Als je uit gaat eten, eet dan geen ongekookte groenten. - Vermijd gerechten waar rauwe eieren inzitten, zoals:
- chocolademousse
- zelfgemaakte mayonaise
- aardappelpuree
- groentepuree
- bavarois
- Ben je zwanger? Maak de kattenbak niet zelf schoon.
Als zwangere vrouw moet je contact met de uitwerpselen van katten vermijden. Je hoeft je kat niet uit huis te zetten, maar het schoonmaken van de kattenbak, laat je best wel over aan iemand anders. - Draag handschoenen om in de tuin te werken.
Katten doen buitenhuis immers overal hun behoefte. - Was je handen wanneer je gaat koken of voor je gaat eten.
- Gebruik minstens twee keer per week verse keukenhanddoeken en vaatdoeken.
- Zorg ervoor dat de keukenomgeving schoon is door hygiënisch te werken.
Kort samengevat is toxoplasmose geen levensbedreigende ziekte voor gezonde personen. De besmetting gaat vaak onopgemerkt voorbij. De infectie is wel gevaarlijk voor zwangere vrouwen en kan onder andere een miskraam veroorzaken.
