Wat zijn NSAIDs en waarvoor gebruik je ze?

Inhoudsopgave

NSAIDs, het klinkt haast als iets buitenaards, maar eigenlijk heeft bijna iedereen er wel enkele soorten in huis. Deze afkorting staat immers gewoon voor het Engelse “non-steroidal anti-inflammatory drug” of niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen. Simpelweg een soort ontstekingsremmend medicijn dat vaak ook koortswerend en pijnstillend werkt. NSAIDs werken door de vorming van COX enzymen in het lichaam te remmen. Deze enzymen zijn verantwoordelijk voor het aanmaken van prostaglandinen, een soort hormoonachtige stof die verschillende biologische reacties regelt in het lichaam, waaronder ontsteking. Omdat deze prostaglandinen ook de functie hebben om het maagslijmvlies te regulieren, is een verhoogde kans op maag- en darmklachten een terugkerende bijwerking van NSAIDs.


De meeste bekende NSAIDs zijn gewoon bij elke apotheker te koop, soms zelfs zonder voorschrift en worden gebruikt voor acute pijn of ontstekingen aan het bewegingsstelsel zoals (beginnende) reuma, jicht of letsels aan de spieren. Andere moeten door een dokter voorgeschreven worden voor langdurig gebruik of bepaalde kwalen. Daarom is het niet de bedoeling om alle NSAIDs op een hoop te gooien, er zijn belangrijke verschillen in werking en dosering. Je vindt NSAIDs voor oraal gebruik in de vorm van pillen die je met wat water en eten kan innemen, topisch gebruik zoals gels en sprays die je kan inmasseren, of zetpillen die een sneller pijnverlichtend effect hebben. Hieronder vind je alvast de vijf bekendste soorten op een rij.

NSAIDIbuprofen

Ibuprofen is waarschijnlijk de bekendste NSAID die er is, vrij beschikbaar bij de apotheker in verschillende doseringen afhankelijk van de ernst van de kwaal en ook in speciale doseringen voor kinderen. Ibuprofen wordt vaak verkocht onder de merknamen Advil of Nurofen. Ibuprofen wordt door velen ingezet als middel tegen migraine, verkoudheid of griepsymptomen. Veel mensen ge

bruiken het ook gewoon als een pijnstiller, bijvoorbeeld bij menstruatiekrampen of spierpijn. Hoewel hier niets mis mee is, heeft Ibuprofen dus ook ontstekingsremmende werkingen en is daarom geschikt voor lumbago en artritis. Dit medicijn werkt bijzonder lang, 4 tot 8 uur afhankelijk van de dosering. Aangezien je het verschillende keren per dag mag nemen met enkele uren ertussen (en tot 1200 mg per dag) kom je er makkelijk de hele dag mee door. Al moet je wel oppassen als je Ibuprofen langere tijd neemt, Zoals alle NSAIDs kan het schadelijk zijn voor je maag en darmen. Zeker als je al eerder maagproblemen hebt gehad, kun je best eerst een dokter raadplegen als je Ibuprofen meer dan een paar dagen achter elkaar wenst te gebruiken.

Naproxen

Vergelijkbaar met Ibuprofen wordt Naproxen vaker als algemene pijnstiller gebruikt dan enkel voor het ontstekingsremmende effect. Het is zonder voorschrift beschikbaar in de apotheek, meestal onder de merknaam Aleve, en helpt buiten zijn normale werking bij degeneratieve gewrichtsaandoeningen zoals artrose of jicht ook als je last hebt van migraine, griepsymptomen of spierpijn. Vrouwen die Naproxen gebruiken tegen menstruatiepijn kunnen ook een afname in bloedverlies opmerken. Dit medicijn zal goed helpen bij pijn na tandheelkundige ingrepen. Over het algemeen werkt Naproxen vrij lang (7 tot 12 uur) en kan je het 2 of 3 maal per dag innemen, maar het heeft meer bijwerkingen dan Ibuprofen. Als je gevoeliger bent voor nevenwerkingen is het dus beter om Ibuprofen te gebruiken in plaats van Naproxen als dat beschikbaar is. Naproxen is niet geschikt voor langdurig gebruik behalve in overleg met een dokter die een speciaal voorschrift schrijft.

Diclofenac

Diclofenac zal bij de meeste mensen beter bekend zijn onder de naam Emulgel. De orale vorm van dit medicijn wordt maar zelden gebruikt en moet altijd voorgeschreven worden door een dokter, omdat het een sterkere werking heeft. Vergelijkbaar met Ibuprofen heeft ook Diclofenac een vrij lange werking (12 tot 24 uur) maar je mag het niet meerdere keren per dag innemen, ook wegens een verhoogde kans op bijwerkingen. Buiten de maagklachten die typisch een bijwerking kunnen zijn van NSAIDs is bij Diclofenac ook een verhoogd risico op hartcondities mogelijk. De gel vorm daarentegen, en ook de iets minder bekende spray vorm, zijn vrij verkrijgbaar bij de apotheek en hebben een snelle werking met weinig risico op bijwerkingen. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking breng je de gel 2 tot 4 keer per dag aan, waar het in de huid trekt en ontstekingsremmend en pijnstillend zal werken. Dit is dus ideaal voor het behandelen van verstuikingen, pijnlijke gewrichten of spierpijn. Emulgel mag tot 3 weken lang gebruikt worden, is de ontsteking tegen dan nog niet beter dan kun je best naar de dokter gaan.

Meloxicam

Meloxicam is een minder bekend NSAID die niet zomaar door iedereen hoort gebruikt te worden. Dit medicijn kan enkel voorgeschreven worden door een dokter en wordt meestal voor langere periodes gebruikt bij mensen met een ernstige ontsteking zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en artrose. In deze gevallen word Meloxicam tot wel enkele weken aan een stuk voorgeschreven, altijd met overleg van een arts, wat de kans op bijwerkingen vergroot. Het is daarom niet geschikt voor patiënten ouder dan 70, omdat de kans op maag- en darmklachten dan sterk toeneemt. In tegenstelling tot de meeste andere NSAID is er bij Meloxicam wel een nevenwerking met alcohol en wordt er dus aangeraden drank te vermijden tijdens het nemen van dit product. Meloxicam is minder bekend omdat het enkel in zeer specifieke gevallen een goed product is, zelf gebruik je better één van de minder zware NSAIDs.

Etofenamaat

In tegenstelling tot de andere medicijnen in deze lijst, is Etofenamaat enkel verkrijgbaar voor uitwendig gebruikt, in de vorm van een gel, crème of spray. Het wordt vooral voor chronische aandoeningen gebruikt zoals reuma en bij acute spier- en gewrichtspijn (bijvoorbeeld na een blessure). De werking is vergelijkbaar met Emugel. Etofenamaat is zelf ook beter bekend onder de naam Flexium en is zonder voorschrift verkrijgbaar bij de apotheek. Je mag dit product 3 tot 4 keer per dag gebruiken op de pijnlijke plek, de pijnverlichting werkt relatief snel. De gel geeft bovendien ook een verkoelende werking, in tegenstelling tot de crème en spray. Je dit medicijn niet gebruiken op open wonden of als je last hebt van huidaandoeningen. Etofenamaat is giftig bij orale inname, houd het zeker uit het bereik van kinderen.