Dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) is een psychische aandoening die veel bekendheid heeft verworven door de media en de entertainmentindustrie. Omdat het een zeldzame en vaak verkeerd begrepen aandoening is, kan de stereotypering en stigmatisering ervan de ervaringen van de getroffenen nog verder verergeren. In dit artikel zullen we meer informatie geven over wat DIS is, de symptomen en mogelijke oorzaken, de diagnostische criteria, en de behandelingsopties.
Wat is dissociatieve identiteitsstoornis?
Dissociatieve identiteitsstoornis (DIS), ook wel bekend als meervoudige persoonlijkheidsstoornis (MPS), is een psychische aandoening waarbij een persoon twee of meer afzonderlijke persoonlijkheden ontwikkelt die afwisselend het besturingssysteem van het individu overnemen. Elk van deze persoonlijkheden heeft zijn eigen identiteit, leeftijd, gender, stem, en zelfs fysieke kenmerken en voorkeuren.
Symptomen en mogelijke oorzaken
De symptomen van DIS variëren sterk van persoon tot persoon en kunnen zich op verschillende manieren manifesteren. Veel voorkomende symptomen zijn onder andere black-outs, geheugenverlies, stemmen in het hoofd, sterke gevoelens van angst en paranoia, en plotselinge veranderingen in stemming en gedrag.
De oorzaak van DIS is niet volledig begrepen, hoewel er een aantal theorieën bestaan. Sommige onderzoekers geloven dat het wordt veroorzaakt door traumatische ervaringen in de kindertijd, zoals emotioneel, lichamelijk of seksueel misbruik. Anderen suggereren dat het kan worden veroorzaakt door genetische of biologische factoren. Tot slot zijn er ook mensen die van mening zijn dat DIS vooral een product is van sociale en culturele factoren.
Diagnostische criteria
De diagnostische criteria voor DIS worden beschreven in de DSM-5, het diagnostische en statistische handboek voor psychische stoornissen. Om gediagnosticeerd te worden met DIS moet een persoon aan de volgende criteria voldoen:
– Het individu heeft twee of meer afzonderlijke, autonome persoonlijkheden, die afwisselend het besturingssysteem van het individu overnemen.
– Ten minste twee van de verschillende persoonlijkheden zijn betrokken bij de controle van het individu.
– Het individu kan zich niet één of meer belangrijke dagelijkse gebeurtenissen herinneren uit zijn of haar leven vanwege dissociatieve amnesie.
– De symptomen die een individu ervaart kunnen niet beter worden verklaard door een andere psychische stoornis, een lichamelijke aandoening, of door de effecten van drugs of medicatie.
Behandelingsopties
Er is geen specifieke behandeling voor DIS, en de behandelingsmogelijkheden variëren afhankelijk van de individuele behoeften van de patiënt. Therapieën die kunnen worden gebruikt zijn onder andere psychotherapie, cognitieve gedragstherapie, medicatie voor stemmings- en angststoornissen, en exposuretherapie.
Het stigma rondom dissociatieve identiteitsstoornis
Een van de grootste uitdagingen waarmee mensen met DIS worden geconfronteerd, is het stigma en de stereotypering die vaak gepaard gaan met de aandoening. Veel media-afbeeldingen van mensen met DIS zijn overtrokken en misleidend, waardoor het publiek een onjuist beeld krijgt van de stoornis en de mensen die eraan lijden. Dit kan leiden tot een gevoel van isolement en afwijzing bij mensen met DIS.
Iemand met DIS steunen
Als u een vriend of familielid kent die lijdt aan DIS, kan het belangrijk zijn om de juiste ondersteuning en medeleven te bieden. Hier zijn enkele manieren waarop u deze persoon kunt steunen:
– Luister actief naar hun verhalen en ervaringen en beoordeel ze niet.
– Geef ze de ruimte om te praten of te zwijgen, afhankelijk van hun behoeften.
– Respecteer hun grenzen en vraag altijd om toestemming voordat u iets doet dat hun privacy zou kunnen schenden.
– Moedig ze aan om hulp te zoeken wanneer dat nodig is en bied praktische hulp aan wanneer u kunt.
Veelgestelde vragen over dissociatieve identiteitsstoornis
1. Hoe vaak komt DIS voor?
DIS komt relatief zelden voor, en er zijn geen exacte cijfers over de prevalentie ervan. Een schatting suggereert dat minder dan 1 procent van de bevolking aan deze aandoening lijdt.
2. Is dissociatieve identiteitsstoornis een echte aandoening?
Ja, dissociatieve identiteitsstoornis is een erkende psychische aandoening die beschreven wordt in het DSM-5 handboek.
3. Kunnen mensen met dissociatieve identiteitsstoornis genezen?
Er is geen remedie voor DIS, maar veel mensen met de aandoening kunnen verbetering van hun symptomen zien met behulp van therapie en medicatie.
4. Heeft iedereen met DIS meerdere persoonlijkheden?
Nee, niet iedereen met DIS ontwikkelt meerdere persoonlijkheden. Sommige mensen hebben duidelijkheid over de verschillende aspecten van hun persoonlijkheid zonder dat deze zich als aparte individuen manifesteren.
5. Hoe kan ik het verschil zien tussen DIS en schizofrenie?
Hoewel er enige overlap is tussen de symptomen van DIS en schizofrenie, zijn er ook belangrijke verschillen. In tegenstelling tot DIS, gaat schizofrenie gepaard met hallucinaties en waanideeën, en wordt ervaren als een verstoring van de realiteit. Bij DIS is er sprake van een verdeling van de identiteit van het individu in meerdere afzonderlijke persoonlijkheden.
