Colchicine is een middel dat ontstekingen remt. Het wordt voornamelijk gebruikt bij jichtaanvallen. Het middel wordt gewonnen uit de herfsttijloos, een plant. Voorheen werd het middel tegen kanker gebruikt, maar dat wordt niet meer gedaan. Het middel is te toxisch voor normale cellen in hogere dosering voor een succesvolle behandeling van kanker. Colchicine remt de aantrekking van neutrofielen, een soort witte bloedcellen. Hierdoor kan de ontsteking zich in het gewricht niet verder ontwikkelen en dooft de jichtaanval uit.
De geschiedenis van colchicine
De plant waar colchicine uit gewonnen wordt, de herfsttijloos, werd in de Oudheid al gebruikt voor allerhande medische kwaaltjes, waaronder jicht. De plant is erg giftig en al snel dodelijk. Daarom werd later een medicijn uit de plant gewonnen, dat met de juiste dosering minder giftig is en beter werkzaam.
Het medicijn colchicine werd voor het eerst bereid uit plantenextracten in 1820, maar werd al eerder door wetenschappers beschreven. In 1883 werd de chemische structuur en het werkingsmechanisme goed in kaart gebracht. In de Verenigde Staten werd het middel in 2009 officieel goedgekeurd.
Waarvoor wordt colchicine gebruikt?
Colchicine wordt gebruikt bij jicht, vooral bij acute jichtaanvallen. Als een NSAID-pijnstiller zoals Naproxen niet goed werkt, of als de patiënt deze niet mag hebben, wordt colchicine gegeven. Ook wordt colchicine wel eens preventief gegeven, bij patiënten die vaak jichtaanvallen hebben.
Colchicine wordt ook gebruikt bij de ziekte familiare mediterrane koorts. Het voorkomt aanvallen en amyloïdose. Ook bij ontsteking van het hartzakje wordt colchicine wel eens voorgeschreven.
Voordelen & nadelen van colchicine?
Colchicine heeft veel wisselwerkingen met andere middelen. De dosering komt erg nauw en overdosering treedt makkelijk op: vooral bij gebruik met andere middelen of een verminderde nier- of leverwerking. Houd dus goed bij hoeveel tabletten worden ingenomen, en wanneer. De toxiciteit van colchicine is erg hoog en het is belangrijk niet te veel in te nemen. Overleg met een arts bij een verminderde nier- of leverfunctie.
Colchicine mag niet in de zwangerschap gebruikt worden. Er is niet genoeg data beschikbaar om te bepalen of het middel schadelijk is voor de baby. Borstvoeding tijdens het gebruik van colchicine wordt afgeraden.
Ook kunnen sommige andere geneesmiddelen interacties opwekken met colchicine. Het gaat dan om bepaalde cholesterolverlagers, sommige antibiotica, antischimmelmiddelen, cyclosporine, medicatie tegen hiv en hepatitis C en bepaalde hartmedicijnen.
Alcohol drinken is niet verstandig bij jicht, en ook niet bij gebruik van het medicijn. Drink genoeg water gedurende de dag, rond de 2 tot 3 liter water. Grapefruits eten en grapefruitsap drinken tijdens behandeling met colchicine is niet toegestaan. Dit verhoogt de kans op het krijgen van bijwerkingen.
Colchicine heeft dus veel nadelen. Wel is het voor veel patiënten met ernstige jicht de enige optie om hun symptomen te verlichten.
Bijwerkingen van colchicine
Bijwerkingen zijn accidentele overdosering, maag- en darmklachten, misseijkheid, diarree, jeuk/huiduitslag, spierpijn en bloedarmoede. Ook kan het middel invloed hebben op zowel de menstruatiecyclus bij de vrouw als de zaadkwaliteit bij de man. Ernstige bijwerkingen zijn onder andere beenmergdepressie, een tekort aan vitamine B12 en neuropathie.
