De overgang (ook wel menopauze) is een fase waar iedere vrouw mee te maken krijgt. Het is een vrij serieuze verandering in het vrouwelijk lichaam die niet onopgemerkt voorbij gaat, en vaak gepaard gaat met diverse overgangsklachten. In dit artikel willen we globaal informatie geven over de overgang en wat je kunt doen bij eventuele overgangsverschijnselen.
Wat gebeurt er tijdens de overgang?
Tijdens de menopauze verliest het vrouwelijke voortplantingssysteem haar functie. De eierstokken van de vrouw bevatten geen eicellen meer. Door het ontbreken van eicellen wordt er nog nauwelijks oestrogeen en progesteron aangemaakt, twee belangrijke vrouwelijke geslachtshormonen.
Overgangsfases
Er zijn drie verschillende fases waar iedere vrouw doorheen gaat tijdens de overgang.
Pre-menopauze
Voordat een vrouw de laatste menstruatie heeft, is er een periode waarin de hormoonproductie schommelt. Deze fase heet de pre-menopauze. In deze fase maken je eierstokken steeds minder hormonen aan, waardoor het moeilijker wordt voor je lichaam om eicellen te laten rijpen. Niet iedere vrouw merkt iets van deze pre-menopauze.
Peri-menopauze
Bij veranderingen in de menstruatiecyclus spreekt men van een peri-menopauze. Er kunnen vaak al overgangsklachten zijn zoals de welbekende opvliegers. Menstrueren kan pijnlijk zijn in deze fase.
Menopauze
Wanneer er langer dan 12 maanden géén bloeding heeft plaatsgevonden, spreekt men van menopauze. Dit is de periode tussen je laatste menstruatie, en een jaar daarna.
Post-menopauze
In de post-menopauze ligt de productie van hormonen door de eierstokken helemaal stil. Je lichaam heeft deze hormonen echter wel nodig. Andere organen worden geactiveerd om de productie van hormonen deels over te nemen.
Hoe lang duurt de overgang?
De overgang is een proces wat enkele jaren in beslag kan nemen. Dit verschilt per vrouw. Gemiddeld genomen duurt de overgang met bijkomende overgangsverschijnselen rond de 6 tot 7 jaar. De overgang kan echter ook 10 jaar duren.
Overgang leeftijd
De overgang vindt plaats wanneer de eitjes in de eierstokken ‘op’ zijn. De leeftijd waarop de overgang start verschilt dus voor iedere vrouw, aangezien iedere vrouw een ander aantal eitjes bij zich draagt. Gemiddeld genomen ligt de leeftijd voor menopauze tussen de 48 en 55 jaar. Op 51 jarige leeftijd begint de overgang het vaakst.
Overgangsklachten & symptomen van de overgang
Aangezien de hormoonhuishouding drastisch verandert tijdens de overgang, zijn er een aantal serieuze symptomen te onderkennen. De overgangsklachten die het vaakst voorkomen zijn:
Verandering menstruatie
Eén van de eerste overgangsverschijnselen is een verandering in je menstruatiepatroon. De menstruatie kan heviger worden en korter, of juist lichter maar over een langere periode. Daarnaast kan er een onregelmatige menstruatie optreden.
Opvliegers
Dit moet één van de bekendste overgangsklachten zijn. In een heel korte periode krijgt een vrouw in de overgang het warm, wat resulteert in zweten en een rood gezicht.
Psychologische klachten
Psychologische klachten van de overgang uiten zich vaak als angst, depressie, verwarring en een gebrekkig concentratievermogen.
Problemen met slapen
Inslapen kan een probleem vormen tijdens de menopauze. Dit kan op z’n beurt weer zorgen voor overgewicht en prikkelbaarheid. Lees ons artikel met betrekking tot slapeloosheid om slecht slapen te voorkomen.
Urogenitale klachten
Deze klachten uiten zich vaak als een infectie aan urinewegen, incontinentie of atrofische vaginitis.
Dyspareunie
Dyspareunie, oftewel pijn tijdens seks, kan worden veroorzaakt door de overgang. Deze pijn kan optreden voor, tijdens of na penetratie.
Osteoporose
Bij osteoporose is het broos worden van botten. Botten worden onder andere beschermd door hormonen als oestrogeen en progesteron. Laat dit nu net twee hormonen zijn die afnemen tijdens en na de overgang.
Ondanks dat veel vrouwen deze overgangsklachten ervaren, kiest het overgrote deel ervoor de overgangs klachten te negeren. Het hoort er immers bij de overgang, toch?
Overgangsklachten behandelen
Overgangsklachten worden over het algemeen niet behandeld. Er is één behandelmethode die effectief lijkt te zijn; hormonal replacement therapy. De overige tips in dit overzicht zijn voornamelijk om klachten te verlichten.
Hormonen
Tijdens de overgang nemen de hormonen oestrogeen en progesteron af. De afname van deze hormonen is dé achterliggende oorzaak bij overgangsklachten. Bij ernstige overgangsklachten kan een arts deze hormonen voorschrijven. Dit is echter een vrije heftige behandelmethode die niet standaard wordt gebruikt in Nederland. Er kunnen diverse bijwerkingen optreden zoals misselijkheid, stemmingswisselingen en hoofdpijn.
Voeding
Veel vrouwen hebben baat bij het veranderen van hun voedingspatroon. Gezond eten is in deze het devies. Stoppen met alcohol drinken kan helpen bij het voorkomen van opvliegers en nachtelijk transpireren. Daarnaast is het beter cafeïne, suiker en pittige kruiden zoveel mogelijk te voorkomen.
Vitamine D heeft voor veel vrouwen een positieve uitwerking bij het voorkomen van diverse klachten. Body & Fit heeft diverse supplementen met een hoge dosering vitamine D in het assortiment. Supplementeren met zowel vitamine D als calcium kan een bijdrage leveren aan het voorkomen van osteoporose.
Het consumeren van soja heeft diverse positieve effecten bij de overgang. In landen waar veel soja geconsumeerd wordt lijken overgangsklachten minder frequent voor te komen. Dit komt omdat soja veel fyto-oestrogenen bevat, welke kunnen helpen bij het verlichten van klachten. Lijnzaad bevat ook een redelijk grote hoeveelheid fyto-oestrogenen.
CBD olie
De overgang kan gepaard gaan met diverse pijnklachten. Denk aan hoofdpijn, kramp in spieren en stijfheid in gewrichten. CBD olie staat bekend als een effectief middel om pijn te bestrijden. Daarnaast kan CBD olie helpen bij het tegengaan van slapeloosheid.
Lichaamsbeweging
Lichaamsbeweging is goed voor je algemene gezondheid, maar helpt voor veel vrouwen ook bij het verminderen van overgangsklachten. Probeer minimaal een half uur per dag te bewegen. Krachttraining is perfect voor het versterken van spieren, en heeft een positieve uitwerking op de klachten veroorzaakt door osteoporose.
Kleding
Opvliegers kan je helaas niet tegengaan, dus is het een kwestie van er mee om leren gaan. Draag luchtige kleding, en het liefste in laagjes. Zo kan je kledingstukken uit doen wanneer je te maken krijgt met een opvlieger.
Conclusie
De overgang kán een vervelende periode zijn, maar niet iedereen heeft last van overgangsverschijnselen. Zijn de overgangsklachten dermate vervelend dat ze je belemmeren in de dagelijkse gang van zaken? Neem contact op met de huisarts!
