Wondroos, Gevaarlijk & Besmettelijk?

Inhoudsopgave

wondroosWat is wondroos?

Wondroos, ook wel bekend als erysipelas of belroos, is een bacteriële huidinfectie. De bacteriën Stafylokokken en Streptokokken zijn in de meeste gevallen de boosdoener. Toch zijn deze bacteriën altijd op en in ons lichaam aanwezig. In de juiste hoeveelheden en bij een intacte huid zijn deze bacteriën namelijk onschuldig en zelfs noodzakelijk voor een gezonde bacteriële flora. Wondroos komt geregeld voor, maar liefst 5 op 1000 mensen lopen per jaar wondroos op. Voor de meeste mensen is dit gelukkig eenmalig. In sommige gevallen kan de bacterie een weg via de huid naar het onderhuidse vetweefsel vinden. In dit geval spreken we niet meer van wondroos, maar van cellulitis. Cellulitis moet echter niet verward worden met de algemeen bekende sinaasappelhuid waar veel vrouwen een esthetisch probleem mee hebben.

Wat zijn de symptomen van wondroos?

In het geval van een bacteriële infectie als wondroos kan de huid zeer plotseling typische symptomen van een ontsteking krijgen. Hierbij moet gedacht worden aan roodheid, zwelling, warmte en pijn. De infectie zal zich ook langzaam uitbreiden en dit is zichtbaar in het groter worden van de roodheid en zwelling. In sommige gevallen kunnen ook (bloed)blaren ontstaan op de aangedane plaats. Veel mensen voelen zich ziek bij het oplopen van wondroos. Ook kunnen zij last hebben van (hoge) koorts en algemene ziekteverschijnselen als hoofdpijn en spierpijn. Door de infectie kunnen lymfeklieren opzetten en pijnlijk aanvoelen. In het geval van een lymfangitis is er een duidelijke rode lijn zichtbaar van de initiële plaats van infectie richting de lymfeklieren.

Oorzaak wondroos

De bacteriële infectie vindt plaats waar de huid niet meer intact is. Vaak is dit een simpel wondje, zoals een open gekrabd puistje, een schaafwond, een kloofje of wondjes door eczeem of voetschimmel. In sommige gevallen kan wondroos ontstaan door een brandwond of operatiewond. Bij wondroos in het gezicht kunnen bacteriën afkomstig zijn uit de neus, de bijholten of de oren. Sommige mensen zijn vatbaarder voor wondroos. Dit is het geval bij mensen met een overgewicht, diabetes of een lymfoedeem, of wanneer zij een beperkend immuunsysteem of verslechterde doorbloeding hebben. Ondanks dat deze risicogroep een verhoogde kans heeft op het oplopen van wondroos, loopt iedereen dus kans op het oplopen van deze bacteriële infectie.

Wat zijn de meest voorkomende locaties waar wondroos zich manifesteert?

Wondroos komt het meeste voor op de benen, meestal is dit eenzijdig. Ook is regelmatig een voetschimmel de boosdoener van wondroos en vindt de bacteriële infectie plaats tussen de tenen. Ondanks dat dit de meest voorkomende plekken zijn, kan wondroos eigenlijk overal op het lichaam voorkomen. Bij kinderen komt het nog wel eens op het gezicht voor.

Is wondroos besmettelijk en wat kan men zelf doen?

Omdat wondroos zeer besmettelijk is, is een goede hygiëne erg belangrijk. Vooral wanneer iemand in contact komt met de ontstoken huid is het van belang direct de handen goed te wassen met water en zeep. Men kan zichzelf herbesmetten, of de bacterie overbrengen naar een ander wondje op de huid. De kans dat iemand anders wondroos krijgt is gelukkig erg klein.

Het beste is uiteraard het voorkomen van wondroos. Wanneer er wondjes ontstaan op de huid, ontsmet deze dan goed en regelmatig. Probeer ook voetschimmels zo snel mogelijk te genezen door de voeten tweemaal per dag te wassen en zeer goed af te drogen. Gebruik ook een schimmeldodende crème. Indien er toch wondroos is ontstaan en wanneer er een rode vlek op de huid zichtbaar is, trek dan een lijn met een stift op de grens van de rode vlek. Indien de infectie zich uitbreidt is dit duidelijk te meten. Ga in dit geval direct naar een huisarts om zo spoedig mogelijk met de behandeling te starten om een ziekenhuisopname te voorkomen.

Is wondroos gevaarlijk?

Indien wondroos niet spoedig behandeld wordt, kan de infectie zich uitbreiden en ernstige complicaties met zich mee brengen. Wanneer de infectie de kans krijgt zich uit te breiden kan deze de spieren aantasten of zelfs in het bloed verspreiden. In het laatste geval spreekt men van een sepsis, oftewel een bloedvergiftiging. Dit is zeer ernstig en kan leiden tot vorming van abcessen of zelfs gangreen (afsterven van weefsel door gebrek aan bloedtoevoer). De infectie kan zich tevens verspreiden richting het hart, de longen en de gewrichten. Bij mensen met afweer problemen kunnen de complicaties nog complexer zijn. In enkele gevallen kan wondroos dan tot de dood leiden. De infectie kan zich ontwikkelen tot een vleesetende bacterie, of organen kunnen langzaamaan falen door het toxische shock syndroom.

Hoe is wondroos te behandelen?

De behandeling van wondroos is afhankelijk van de leeftijd van de persoon, de ernst van de bacteriële infectie en de al bestaande gezondheidsproblemen. Wondroos wordt altijd behandeld met een hoge dosis antibiotica. Indien het niet voldoende is zal er antibiotica via een infuus toegediend worden in het ziekenhuis. Ook krijgt men pijnstillers voorgeschreven om de pijn van de bacteriële infectie te verzachten. Naast behandeling met medicatie is het belangrijk de oorzaak van het ontstaan van het wondje aan te pakken. De dokter kan hierbij tot hulp zijn. Een goede wondhygiëne is hier van belang. Na het genezen van het wondje is regelmatige controle van de huid en tussen de tenen verstandig ter voorkoming van een nieuwe infectie. Overgewicht kan de kans verhogen dat wondroos steeds terugkomt en een ernstiger verloop heeft. Afvallen in gewicht kan het risico hierop drastisch verlagen. In het geval van een oedeem (vochtophoping in de onderbenen) wordt aangeraden een therapeutische elastische kous te dragen en het been hoog te houden. Bij oedeem kan de wondroos meerdere malen terugkeren en kan langdurig gebruik van antibiotica en een therapeutisch elastische kous aangeraden worden. Aanvullend advies is niet teveel rond te lopen en het been of de voet te belasten en rust te nemen. Wanneer de wondroos zich in het gezicht bevindt wordt de warme ontstoken plek gekoeld met natte kompressen. Ook wordt aangeraden vloeibaar te eten en zo min mogelijk te praten. In geval van behandeling van wondroos is het altijd belangrijk de arts op de hoogte te houden van het verloop, maar uiteraard vooral als de behandeling niet lijkt te helpen.